وزارت بهداشت موضوع تقلب علمی را پیگیری میکند

وزارت بهداشت مامور رسیدگی به موضوع تقلب علمی شد

معاون آموزشی وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه رسیدگی به موضوع تخلفات علمی کشور که اخیرا در برخی مجلات بین المللی منتشر شده به این وزارت خانه واگذار شده، گفت: این موضوع در وزارت بهداشت بطور جدی پیگیری می‌شود و نتایج آن به زودی اعلام خواهد شد.

دکتر لاریجانی در جلسه بررسی تخلفات علمی کشور که با حضور معاونین آموزشی کلان مناطق آمایشی برگزار شد، با بیان این مطلب اظهار داشت: از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به معاونت آموزشی وزارت بهداشت ماموریت داده شده تا موضوع تقلب‌های علمی را در سطح کشور بررسی کند. این کار در دست پیگری است و از کمک  سایر نهادها مثل وزارت علوم و دانشگاه‌های کشور نیز در این زمینه استفاده می شود.

وی در ادامه تصریح کرد: در زمینه تخلفات علمی اطلاعاتی در حال جمع آوری است و به زودی گزارشی ملی در این خصوص منتشر خواهد شد و تصمیماتی جدی برای برطرف کردن این مشکل گرفته می شود.

معاون آموزشی وزارت بهداشت گفت: کشور جمهوری اسلامی ایران خوشبختانه طی دهه های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه علم و رشد تعداد مقالات و تولیدات علمی داشته و این امر مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز بوده است. خصوصا در حوزه علوم پزشکی که حدود 30 درصد تولیدات علمی کشور به این حوزه اختصاص داشته است شاهد پیشرفت های چشمگیری بوده ایم.

دکتر لاریجانی افزود: کشور ما نه فقط در انتشارات پزشکی بلکه در زمینه های دیگر نیز پیشرفت‌های بسیاری را شاهد هستیم. به عنوان مثال در بحث پیوند اعضا در سال های اخیر شاهد تحولات چشمگیری در کشور بوده ایم به طوری که کشور ما در بین کشورهای دنیا در این حوزه جزو کشورهای سرآمد می باشد. همچنین در بحث سلول های بنیادی کشورهای معدودی کار می کنند و ایران پیشرفت های چشمگیری در این حوزه داشته و کارهای انجام شده در این حوزه در سطح جهان مطرح است.

معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه ایران در حوزه نانو جزو 7 تا 8 کشور دنیا قرار دارد که انتشارات علمی خوبی نیز در این زمینه داشته است، گفت: در حال حاضر تمامی خدمات درمانی و آموزشی در داخل کشور صورت می پذیرد و نیازی نیست بیماری برای درمان به خارج از کشور مراجعه کند. این در حالی است که سال ها قبل مبالغ هنگفتی برای درمان بیماران و ارجاع آنها به خارج از کشور هزینه می شد.

وی با بیان اینکه  سالیانه حدود 30 هزار مقاله از ایران در مجلات مختلف منتشر می شود، افزود: انتشار مقاله فقط یکی از نمودهای پیشرفت علمی است. همچنین میزان ارجاع به این مقالات شاخص مهم دیگری است که ایران پیشرفت های خوبی در این زمینه داشته است.

دکتر لاریجانی بیان کرد: توسعه علمی کشور در اسناد بالادستی مانند نقشه علمی کشور نیز مدنظر بوده به طوری که در حال حاضر بیش از 500 مرکز تحقیقاتی تنها در حوزه علوم پزشکی در کشور داریم و بانک های داده خوبی در کشور ایجاد شده که همه ظرفیت های بالقوه ای برای توسعه علمی کشور است. بی شک با چنین ظرفیتی چالش هایی هم در این حوزه ها ایجاد شود و ممکن است مورد تهاجم قرار بگیریم.

معاون آموزشی وزارت بهداشت  گفت: اخیرا فردی که چندان هم تخصصی در حوزه پژوهش نداشته است مصاحبه ای با افرادی انجام داده و مقاله ای در مجله Science چاپ کرده که 10 درصد پایان نامه های ایران با اطلاعلات ساختگی تولید می شود و موسساتی در ایران وجود دارد که تقلب های علمی را انجام می دهند. نمی خواهیم بگوییم که هیچ مشکلی وجود نداشته، لیکن مطلب طوری بیان شده که وجهه علمی کشور را زیر سوال می برد و بی شک در مجامع علمی به ضرر کشور خواهد بود.

دکتر لاریجانی اظهار کرد: از سوی دیگر 58 مقاله که از سوی مجلات BMC اعلام شده که مشکل داشته اند ، مطرح شده و جالب است که 420 نفر در این مقالات مشارکت داشته اند که 3 یا 4 نفر این افراد عامل اصلی این تخلفات بوده اند. این چند نفر که بعضا هم افراد مبتدی در امر پژوهش بوده اند، موجب خدشه دار شدن حیثیت علمی کشور شده و مقالات رد شده شاید اولین انتشار علمی این افراد بوده است.

وی با بیان اینکه با این قبیل رفتارها و تخلفات باید به صورت ساختاری برخورد و ساز و کار جدی برای رفع این مشکل ایجاد شود، گفت: برای این ساز و کار دانشگاه‌های کشور نقش اساسی دارند و مسیر باید به گونه ای کنترل شود. هرچند تعداد 58 مقاله در مقابل 30 هزار مقاله ناچیز است ولی حتی با یک مورد هم باید برخورد شود.

معاون آموزشی وزارت بهداشت گفت: همزمان با این هجمه ها تعدادی از شبکه های مجازی نیز به دانشمندان برجسته کشور حمله‌هایی داشته و تعداد مقالات ایشان را مورد سوال قرار داده اند. نیاز به توضیح است که پژوهش در همه حوزه ها خصوصا حوزه علوم پزشکی  صرفا فردی صورت نمی گیرد و برخی از دانشمندان برجسته مسئولیت مراکز تحقیقاتی و تیم های تحقیق وسیع را بر عهده دارند،  طبیعی است کار پژوهش آنها با کار تیمی که انجام شود. بنابراین تعداد زیادی مقاله در طی سال با نام این افراد منتشر شود و تعداد بالای مقالات یک فرد به این معنی که تخلفی صورت گرفته نیست.

دکتر لاریجانی خاطر نشان کرد: تعداد 350 نفر افراد صاحب نظر حوزه علوم پزشکی در دنیا در حوزه مقالات پراستناد در حوزه علوم بالینی هستند که با رده های بعدی فاصله زیادی دارند. در ایران حدود 140 نفر از اساتید در حوزه علوم پزشکی داریم با H-index بالاتر 20؛ مقالات علمی این گروه محدود حدود 30 تا 35 درصد از میزان ارجاعات علمی کشور را به خود اختصاص می دهد. این مجموعه عظیم در کشور که میزان بالایی از تولیدات علمی را ایجاد می کنند باید مورد صیانت قرار گیرند.  

معاون آموزشی وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه تخلفات ذکر شده هیچ ارتباطی با دانشمندان برجسته کشور ندارد گفت: متاسفانه اکثر این تخلفات توسط چند نفر محدود انجام شده که سابقه ای هم در امر پژوهش ندارند و درست نیست برای این تعداد محدود مسیر پژوهش کشور را زیر سوال ببریم.

به گزارش روابط عمومی معاونت آموزشی وزارت بهداشت، وی افزود: تعداد بالای مقالات در بین افرادی که رهبری تیم های پژوهشی را بر عهده دارند در دنیا هم مرسوم است. به عنوان مثال ممکن است از یک مطالعه کشوری حدود 100 تا 200 مقاله تولید شود و بعضا مقالات اینچنینی که چاپ می شود تعداد بالایی مشارکت کننده دارند به عنوان مثال در مقالات اخیر در مجلات معتبر بین المللی مانند Lancet  که اساتیدی از کشور هم در آن مشارکت داشته اند حدود 200 نفر محقق مشارکت داشته اند.

معاون آموزشی وزارت بهداشت در پایان با تاکید بر اینکه موضوع تخلفات باید به صورت جدی پیگیری و برخورد مناسبی با افراد متخلف شود،  گفت: در مورد پایان نامه ها هم این مسئولیت حوزه آموزش است که راهکارهایی برای ساماندهی این موضوع طراحی کند. بر همین اساس این کار با همکاری دبیرخانه های مناطق آمایشی، سایر دانشگاه‌ها و نهادهای کشور در دست پیگیری است و به زودی گزارش این موضوع به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می شود.